༄༅།། ཨེ་མ་ཧོའི་རིག་མཛོད།

ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༢༩ ཉིན་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀརྣ་ཊ་ཀའི་མངའ་སྡེ། ཅམ་རཱ་ཇཱུ་ན་གྷར་རྫོང་། ཀོ་ལེ་གྷལ། ཨོ་ཊའི་ཡ་པ་ལ་ས་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མའི་གཞིས་ཆགས་དོན་ལྡན་གླིང་། རྫོགས་ཆེན་དགོན་དུ་གྲུབ་དབང་རྫོགས་ཆེན་པའི་མཁན་སྤྲུལ་ལྷན་འཛོམས་ཐེངས་གསུམ་པ་དངོས་སུ་དབུ་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད།

དེ་ཡང་ཉིན་མོ་དེའི་ཞོགས་པའི་ཆུ་ཚོད་༨ : ༣༠ ཐོག་སྔ་འགྱུར་གྲུབ་དབང་རྫོགས་ཆེན་པའི་བསྟན་པ་ཡོངས་ཀྱི་བདག་པོ་རྫོགས་ཆེན་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཐུབ་བསྟན་འཇིགས་མེད་བློ་གསལ་དབང་པོ་མཆོག་དབུར་བཞུགས་ཐོག རྫོགས་ཆེན་དགེ་མང་རིན་པོ་ཆེ་དང་། ཆོས་རིག་བཀའ་ཟུར་ཚེ་རིང་ཕུན་ཚོགས་སོགས་འཕགས་བོད་གཉིས་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ ༤༠ ལྷག་གི་མཁན་སྤྲུལ་སྐུ་ཚབ་ཁག་དང་། དེ་བཞིན་ཕྱི་གླིང་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་དད་ལྡན་བཞིན་བདག་དང་ཆོས་ཞུ་བ་མི་གྲངས་བརྒྱ་ཕྲག་བརྒལ་བ་ཙམ་རྫོགས་ཆེན་དགོན་པའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་གདན་ལ་འཁོད་པ་དང་། འཕགས་པ་བཀྲ་ཤིས་བརྒྱད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་མདུན་བསུས་ཏེ། རྫོགས་ཆེན་མཁན་སྤྲུལ་ལྷན་འཛོམས་ཐེངས་གསུམ་པ་དངོས་སུ་དབུ་འཛུགས་གནང་། ཐོག་མར་ལས་རིམ་གཙོ་སྐྱོང་བ་སློབ་དཔོན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱི་ལས་རིམ་སྒྲོག་སྦྱང་བྱས་རྗེས། རྫོགས་ཆེན་ལས་ཐོག་མཁན་པོ་འཇམ་དཔལ་བསྟན་འཛིན་ལགས་ཀྱི་གྲུབ་དབང་རྫོགས་ཆེན་པའི་མཁན་སྤྲུལ་ལྷན་འཛོམས་ཐེངས་གསུམ་པ་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ་གསུང་དོན། ང་ཚོས་གྲུབ་དབང་རྫོགས་ཆེན་པའི་བསྟན་པའི་བྱུང་རིམ་ལ་ཕྱི་མིག་བལྟས་ཏེ། མ་འོངས་པར་བསྟན་པ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱེད་ཕྱོགས་ག་འདྲ་དགོས་མིན་ཐད་གྲོས་བསྡུར་ལྷུག་པོ་དང་། ཞིབ་ཚག་གནང་རྒྱུ་ཡིན། ཅེས་གསུང་སོང་།

བོམང་སྤྱི་འཐུས་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་ཀྱིས་མཁན་སྤྲུལ་ལྷན་འཛོམས་དེའི་ཐོག་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་གནང་ཡོད་པ་དེ་ཐེག་མཆོག་རྣམ་གྲོལ་གླིང་གི་སྐུ་ཚབ་མཁན་དཀོན་མཆོག་ལགས་ཀྱིས་སྒྲོག་སྦྱང་གནང་ཡོད་པ་དང་། གསུང་འཕྲིན་དེའི་ནང་“༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་༸རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༤ པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་སྐུ་ངོ་རྟ་ར་བ་བརྒྱུད་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༧ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༢ འཁོད་པའི་རྫོགས་ཆེན་མཁན་པོ་ཟླ་ཟེར་མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་བཀའ་ཡིག་གནང་བར། རྫོགས་ཆེན་པདྨ་རིག་འཛིན་སྐུ་ཕྲེང་དྲུག་པ་འཇིགས་བྲལ་བྱང་ཆུབ་རྡོ་རྗེའི་སྐྱེ་སྲིད་རྡོ་གྲུབ་མཆོག་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེའི་ཐུགས་རྟགས་དགོངས་དོན་ལྟར་ཏྲེ་ཤོད་ཧོར་ལ་དཀར་ཚང་གི་བུ་ཤིང་འབྲུག་ལོ་པར་ངེས་རྙེད་ཚང་མ་བློ་སེམས་གཅིག་མཐུན་གྱིས་བདག་གཅེས་ཞུ་མུས་གང་ལེགས་ལ། དམ་པ་གོང་རིམ་གྱི་མཛད་བཟང་བདག་གིར་སྐྱོང་བཞེས་ཐུབ་པའི་སྐུ་ཡོན་གསན་བཞེས་ཞུ་སྐུལ་སོགས་ལ་སེང་ཤོར་མ་སོང་བ་བྱེད་ཅིང་། རང་གཞུང་ནས་རིས་མེད་བསྟན་འཛིན་སྐྱེས་བུར་འོས་བབས་ཀྱི་བཀུར་བཟོས་མཐུན་སྐྱོང་གཟིགས་པ་གཡེལ་མེད་སྔར་མུ་བཞིན་གནང་རྒྱུ་བཅས་ཞེས་བརྟག་དོན་བློ་སེམས་གཅིག་མཐུན་གྱིས་ངོས་བཞེས་གནང་སྟེ་བསྟན་འཛིན་འཇིགས་བྲལ་ལྷུན་པོ་ཞེས་མཚན་གསོལ་བས་གཟིགས་སྐྱོང་ཆེན་པོ་གནང་ཡོད།

༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་བཞིན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ཉིད་ཀོ་ལེ་གྷལ་གཞིས་ཆགས་སུ་ཆེད་ཕེབས་གནང་ནས་ད་བར་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་མི་མང་དང་། རྒྱལ་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཚོགས། ཁྱད་པར་བྱེས་ཀྱི་རྫོགས་ཆེན་ཨོ་རྒྱན་བསམ་གཏན་ཆོས་གླིང་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་བཅས་པ་ཕྱག་བཏབ་གནང་ཏེ། ཆོས་བརྒྱུད་འཛིན་མཁན་ཡོངས་ལ་བཤད་སྒྲུབ་གཉིས་ཀས་བསྟན་པ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་བ་ལ་ཐུགས་ཁུར་ཆེ་བཞེས་གནང་དང་གནང་མུས་ལ་རིས་སུ་མ་ཆད་པར་སྐྱེས་བུ་དུ་མས་བསྔགས་བརྗོད་དང་གདན་ས་འདིར་ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་གནང་ཡོད། ད་ལྟའི་དུས་འདིར་བོད་ཕྱི་ནང་གི་རྫོགས་ཆེན་ཆོས་བརྒྱུད་འཛིན་མཁན་ཚང་མས་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་ཡོང་ཐབས་དང་། རྒྱལ་བསྟན་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ལ་ཕྱག་རྗེས་མིས་སྨོན་རང་སྐྱིད་ཇི་ལྟར་འཇོག་ཐབས་ལ་སྒོ་ཀུན་ནས་འབད་བརྩོན་གནང་དགོས་རྒྱུ་དུས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་གྱུར་ཡོད་ན། འབྲེལ་ཡོད་ཚང་མས་མ་འཕྱུག་པ་གནང་གལ་ཆེ་སྐོར་དང་། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་། སྐད་ཡིག ཁོར་ཡུག་སོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཐབས་སོགས་ལ་འགྲོས་བསྡུར་ཐུབ་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་”ཞེས་འཁོད་འདུག

གཞན་ཡང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཆོས་རིག་ལྷན་ཁང་ནས་གནང་བའི་གསུང་ཕྲིན་དེ་བཞིན་ཀོ་ལེ་གྷལ་དོན་གླིང་ས་གནས་འགོ་འཛིན་སྐུ་ངོ་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ཀྱིས་སྒྲོག་སྦྱང་གནང་སོང་ལ། གསུང་འཕྲིན་དེའི་ནང་དུ་ “གྲུབ་དབང་རྫོགས་ཆེན་པའི་བསྟན་པའི་བྱུང་རིམ་ལ་ཕྱི་མིག་བལྟས་ནས་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་དང་འབྱུང་འགྱུར་བཤད་སྒྲུབ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱེད་ཕྱོགས་སྐོར་ལ་རྫོགས་ཆེན་རིན་པོ་དབུ་བཞུགས་ཀྱིས། བཀའ་བསྡུར་གནང་གཏན་ཁེལ་བར་འདི་ག་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་༸རྫོགས་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་དབུས་པའི་ཚོགས་བཅར་བ་ཡོངས་ལ་འཚམས་འདྲིའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ། གནས་གསལ་༸རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་ཆེན་པོའི་སྐབས་ནས་རྫོགས་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བདུན་བསྟན་པ་དང་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་ཕེབས་ཤིང་། ད་ལྟའི་ཆར་མཇའ་མཚོན་དང་མཁའ་འགྲོའི་སྙིང་ཐིག་གཙོ་བོར་ཕྱག་བཞེས་གནང་བཞིན་ཡོད་ཚོད་ལ། རྫོགས་ཆེན་པདྨ་རིག་འཛིན་གྱི་གསུང་ཆོས་དང་གཏེར་སྟོན་ཉི་མ་གྲགས་པའི་གཏེར་ཆོས་ལའང་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དང་ཉམས་པ་སླར་སོར་ཆུད་གལ་གནད་ཆེ་བར་མངོན། ” ཞེས་འཁོད་འདུག དེ་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ནས་ཕེབས་པའི་དད་ལྡན་དང་ཆོས་ཚོགས་ཁག་གི་འཐུས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁག་གི་ཆོས་ཚོགས་ངོ་སྤྲོད་དང་རྫོགས་ཆེན་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་མཛད་འཕྲིན་ལ་བསྔགས་བརྗོད་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ་བཤད་བྱས། སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་ཟུར་པ་ཚེ་རིང་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ཀྱིས་རྫོགས་ཆེན་མཁན་སྤྲུལ་ལྷན་འཛོམས་ཐོག་གཙོ་བོ་འབྱུང་འགྱུར་རྒྱལ་བསྟན་སྤྱི་དང་བྱེ་ཕྲག་སྔ་འགྱུར་རྙིང་པ་མ་དང་། ལྷག་པར་དུ་གྲུབ་དབང་རྫོགས་ཆེན་པའི་བསྟན་པ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱེད་ཕྱོགས་དེ་འཛམ་གླིང་ལ་ཁ་ཕྱོགས་པ་དང་། དུས་རབས་ལ་ཁ་ཕྱོགས་པ། ཆོས་རྒྱུད་རང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྔར་སྲོལ་བཟང་པོ་དག་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས། ལྷག་པར་བསྟན་པའི་རྩ་བ་ལུང་རྟོག་གི་ཆོས་ལ་སློབ་སྦྱོང་དང་ཉམས་ལེན་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་པའི་སྐོར་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་གྲུབ་རྗེས། རྫོགས་ཆེན་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་མཆོག་གིས་དེ་རིང་གི་མཁན་སྤྲུལ་ལྷན་འཛོམ་ཐེངས་གསུམ་པ་འདི་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། གཙོ་བོ་སྔ་འགྱུར་གྲུབ་དབང་རྫོགས་ཆེན་པའི་བསྟན་པ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱེད་ཕྱོགས་ལ་ཡར་རྒྱས། མདུན་བསྐྱོད་ག་འདྲ་དགོས་མིན་ཐད་བགྲོ་གླེང་དང་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་འཚོགས་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྫོགས་ཆེན་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་འཛིན་པ་ཚང་མ་འཆམ་མཐུན་དང་། གཅིག་སྒྲིལ་བྱ་དགོས་པ་ལས་ཡག་པ་ཡ་གཅིག་གིས་ཟློག་པ་མི་ཡོང་བའི་དཔེ་ལྟར། ཕྱོགས་གཅིག་ཁོ་ན་གཅིག་སྒྲུལ་དང་། མཐུན་ལམ་ཡོང་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཆགས་ཡོད་པས། རྫོགས་ཆེན་པ་ཚང་མ་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་སྒོ་ནས་རྫོགས་ཆེན་པའི་བསྟན་པའི་ཞབས་འདེགས་ཞུ་དགོས་པའི་སྐོར་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་གནང་སོང་།
ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༢ པའི་ཐོག་བོད་ནང་ནས་བླ་རུང་ལྔ་རིག་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་ནས་མཁན་གངས་བསམ་་ལྷུན་འགྲུབ་དང་། ཡ་ཆེན་ཨོ་རྒྱན་བསམ་གཏན་ཆོས་གླིང་དང་། གཞན་ཡང་རྫོགས་ཆེན་པའི་དགོན་ལགས་ཁག ༣༥ ནས་གྲུབ་དབང་རྫོགས་ཆེན་པའི་མཁན་སྤྲུལ་ལྷན་འཛོམས་ཐེངས་གསུམ་པའི་ཐོག་བསྐུར་འབྱོར་བྱུང་བའི་ཞུ་འཕྲིན་ཁག་སྒྲོག་སྦྱང་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
སྤྱི་ཚེས་ ༣༠ ཉིན་གྱི་ཞོགས་པར་གྲུབ་དབང་རྫོགས་ཆེན་པའི་མཁན་སྤྲུལ་ལྷན་འཛོམས་ཐེངས་གསུམ་པའི་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་སྡེ་ཚན་གཉིས་སུ་བགོས་ནས། རྫོགས་ཆེན་པའི་བསྟན་པ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱེད་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་བརྗོད་གཞི་གསུམ་གྱི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཉིན་རྒྱབ་སླར་ཡར་རྫོགས་ཆེན་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་རྫོགས་ཆེན་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་མཆོག་དང་། རྫོགས་ཆེན་དགེ་མང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག ཚོགས་ཆུང་ཁག་གཉིས་ཀྱི་ནང་རྫོགས་ཆེན་པའི་བསྟན་པ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱེད་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་གྲོས་ཆོད་གང་བྱུང་བ་རྣམས་སྤྱི་མོས་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབས་ཡོད་པ་རེད། མཐར་རྫོགས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་མཆོག་གིས་མཁན་སྤྲུལ་ལྷན་འཛོམས་ཐོག་གྲོས་ཆོད་གང་བྱུང་བ་དག་ལ་ཐུགས་དགྱེས་ཚོར་ཆེན་པོའི་ངང་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། གྲོས་ཆོད་རྣམས་ཡིག་ཐོག་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ལས་དོན་ཐོག་འགྲུབ་ཐུབ་པར་འབད་བརྩོད་དགོས་པའི་སྐུལ་ལྕག་ཀྱང་ཞུས་གནང་བ་དང་། བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་སུ་གྲུབ་དབང་རྫོགས་ཆེན་པ་གཅིག་ལས་གཉིས་སུ་མེད་པས། རྫོགས་ཆེན་པའི་བླ་སྤྲུལ། མཁན་སློབ་ཚང་མས་རང་ཚུགས་ཐུབ་པ་དང་། མཐུན་སྒྲིལ་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས། རྒྱལ་བསྟན་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གྲུབ་དབང་རྫོགས་ཆེན་པའི་བསྟན་པ་ལ་ཞབས་ཕྱི་ཡང་དག་པ་ཞུ་དགོས་པའི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་གནང་སོང་། མཇུག་མཐར་རྫོགས་ཆེན་ལས་ཐོག་མཁན་པོ་འཇམ་དཔལ་བསྟན་འཛིན་གྱིས་ཐུགས་རྗེ་ཆེའི་གསུང་བཤད་དང་འབྲེལ། གྲུབ་དབང་རྫོགས་ཆེན་པའི་མཁན་སྤྲུལ་ལྷན་འཛོམས་ཐེངས་པ་དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཁའི་ངང་གྲོལ་ཡོད་པ་རེད།