༄༅།། ཨེ་མ་ཧོའི་རིག་མཛོད།

རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་སོ་བདུན་མ་བཞུགས་སོ། །

༄༅། །ན་མོ་ལོ་ཀེ་ཤྭ་ར་ཡེ། གང་གིས་ཆོས་ཀུན་འགྲོ་འོང་མེད་གཟིགས་ཀྱང༌། །འགྲོ་བའི་དོན་ལ་གཅིག་ཏུ་བརྩོན་མཛད་པ། །བླ་མ་མཆོག་དང་སྤྱན་རས་གཟིགས་མགོན་ལ། །རྟག་ཏུ་སྒོ་གསུམ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཕན་བདེའི་འབྱུང་གནས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས། །དམ་ཆོས་སྒྲུབ་ལས་བྱུང་སྟེ་དེ་ཡང་ནི། །དེ་ཡི་ལག་ལེན་ཤེས་ལ་རགས་ལས་པས། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་ལག་ལེན་བཤད་པར་བྱ། །དལ་འབྱོར་གྲུ་ཆེན་རྙེད་དཀའ་ཐོབ་དུས་འདིར། །བདག་གཞན་འཁོར་བའི་ཆོས་ལས་བསྒྲལ་བྱའི་ཕྱིར། །ཉིན་དང་མཚན་དུ་གཡེལ་བ་མེད་པར་ནི། །ཉན་སེམས་སྒོམ་པ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །གཉེན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་འདོད་ཆགས་ཆུ་ལྟར་གཡོ། །དགྲ་ཡི་ཕྱོགས་ལ་ཞེ་སྡང་མེ་ལྟར་འབར། །བླང་དོར་བརྗེད་པའི་གཏི་མུག་མུ་ནག་ཅན། །ཕ་ཡུལ་སྤོང་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །ཡུལ་ངན་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་རིམ་གྱིས་འགྲིབ། །རྣམ་གཡེང་མེད་པས་དགེ་སྦྱོར་ངང་གིས་འཕེལ། །རིག་པ་དྭངས་པས་ཆོས་ལ་ངེས་ཤེས་སྐྱེ། །དབེན་པ་བསྟེན་པ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །ཡུན་རིང་འགྲོགས་པའི་མཛའ་བཤེས་སོ་སོར་འབྲལ། །འབད་པས་སྒྲུབ་པའི་ནོར་རྫས་ཤུལ་དུ་ལུས། །ལུས་ཀྱི་མགྲོན་ཁང་རྣམ་ཤེས་མགྲོན་པོས་བོར། །ཚེ་འདི་བློས་བཏང་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །གང་དང་འགྲོགས་ན་དུག་གསུམ་འཕེལ་འགྱུར་ཞིང༌། །ཐོས་བསམ་སྒོམ་པའི་བྱ་བ་ཉམས་འགྱུར་ལ། །བྱམས་དང་སྙིང་རྗེ་མེད་པར་སྒྱུར་བྱེད་པའི། །གྲོགས་ངན་སྤོང་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །གང་ཞིག་བསྟེན་ན་ཉེས་པ་ཟད་འགྱུར་ཞིང༌། །ཡོན་ཏན་ཡར་ངོའི་ཟླ་ལྟར་འཕེལ་འགྱུར་བའི། །བཤེས་གཉེན་དམ་པ་རང་གི་ལུས་ལས་ཀྱང༌། །གཅེས་པར་འཛིན་པར་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །རང་ཡང་འཁོར་བའི་བཙོན་རར་བཅིངས་པ་ཡིས། །འཇིག་རྟེན་ལྷ་ཡིས་སུ་ཞིག་སྐྱོབ་པར་ནུས། །དེ་ཕྱིར་གང་ལ་སྐྱབས་ན་མི་སླུ་བའི། །དཀོན་མཆོག་སྐྱབས་འགྲོ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །ཤིན་ཏུ་བཟོད་དཀའི་ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་རྣམས། །སྡིག་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུར་ཐུབ་པས་གསུངས། །དེ་ཕྱིར་སྲོག་ལ་བབ་ཀྱང་སྡིག་པའི་ལས། །ནམ་ཡང་མི་བྱེད་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །སྲིད་གསུམ་བདེ་བ་རྩྭ་རྩེའི་ཟིལ་པ་བཞིན། །ཡུད་ཙམ་ཞིག་གིས་འཇིགས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན། །ནམ་ཡང་མི་འགྱུར་ཐར་པའི་གོ་འཕང་མཆོག །དོན་དུ་གཉེར་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །ཐོག་མེད་དུས་ནས་བདག་ལ་བརྩེ་བ་ཅན། །མ་རྣམས་སྡུག་ན་རང་བདེས་ཅི་ཞིག་བྱ། །དེ་ཕྱིར་མཐའ་ཡས་སེམས་ཅན་བསྒྲལ་བྱའི་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་བདག་བདེ་འདོད་ལས་བྱུང༌། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གཞན་ཕན་སེམས་ལས་འཁྲུངས། །དེ་ཕྱིར་བདག་བདེ་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དག །ཡང་དག་བརྗེ་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །སུ་དག་འདོད་ཆེན་དབང་གིས་བདག་གི་ནོར། །ཐམས་ཅད་འཕྲོག་གམ་འཕྲོག་ཏུ་འཇུག་ན་ཡང༌། །ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དུས་གསུམ་དགེ་བ་རྣམས། །དེ་ལ་བསྔོ་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །བདག་ལ་ཉེས་པ་ཅུང་ཟད་མེད་བཞིན་དུ། །གང་དག་བདག་གི་མགོ་བོ་གཅོད་བྱེད་ན། །སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་དེ་ཡི་སྡིག་པ་རྣམས། །བདག་ལ་ལེན་པ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །འགའ་ཞིག་བདག་ལ་མི་སྙན་སྣ་ཚོགས་པ། །སྟོང་གསུམ་ཁྱབ་པར་སྒྲོགས་པར་བྱེད་ན་ཡང། །བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་སླར་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །འགྲོ་མང་འདུས་པའི་དབུས་སུ་འགའ་ཞིག་གིས། །མཚང་ནས་བྲུས་ཤིང་ཚིག་ངན་སྨྲ་ན་ཡང༌། །དེ་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱིས་འདུ་ཤེས་ཀྱིས། །གུས་པར་འདུད་པ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །བདག་གི་བུ་བཞིན་གཅེས་པར་བསྐྱངས་བའི་མིས། །བདག་ལ་དགྲ་བཞིན་ལྟ་བར་བྱེད་ན་ཡང༌། །ནད་ཀྱིས་བཏབ་པའི་བུ་ལ་མ་བཞིན་དུ། །ལྷག་པར་བརྩེ་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །རང་དང་མཉམ་པའམ་དམན་པའི་སྐྱེ་བོ་ཡིས། །ང་རྒྱལ་དབང་གིས་བརྙས་ཐབས་བྱེད་ན་ཡང༌། །བླ་མ་བཞིན་དུ་གུས་པས་བདག་ཉིད་ཀྱི། །སྤྱི་བོར་ལེན་པ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །འཚོ་བས་འཕོངས་ཤིང་རྟག་ཏུ་མི་ཡིས་བརྙས། །ཚབས་ཆེན་ནད་དང་གདོན་གྱིས་བཏབ་ཀྱང་སླར། །འགྲོ་ཀུན་སྡིག་སྡུག་བདག་ལ་ལེན་བྱེད་ཅིང༌། ། ཞུམ་པ་མེད་པ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །སྙན་པར་གྲགས་ཤིང་འགྲོ་མང་སྤྱི་བོས་བཏུད། །རྣམ་ཐོས་བུ་ཡིས་ནོར་འདྲ་ཐོབ་གྱུར་ཀྱང༌། ། སྲིད་པའི་དཔལ་འབྱོར་སྙིང་པོ་མེད་གཟིགས་ནས། །ཁེངས་པ་མེད་པ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །རང་གི་ཞེ་སྡང་དགྲ་བོ་མ་ཐུལ་ན། །ཕྱི་རོལ་དགྲ་བོ་བཏུལ་ཞིང་འཕེལ་བར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་བྱམས་དང་སྙིང་རྗེའི་དམག་དཔུང་གིས། །རང་རྒྱུད་འདུལ་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལན་ཚྭའི་ཆུ་དང་འདྲ། །ཇི་ཙམ་སྤྱད་ཅིང་སྲེད་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར། །གང་ལ་ཞེན་ཆགས་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས། །འཕྲལ་ལ་སྤོང་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །ཇི་ལྟར་སྣང་བ་འདི་དག་རང་གི་སེམས། །སེམས་ཉིད་གདོད་ནས་སྤྲོས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ། །དེ་ཉིད་ཤེས་ནས་གཟུང་འཛིན་མཚན་མ་རྣམས། །ཡིད་ལ་མི་བྱེད་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །ཡིད་དུ་འོང་པའི་ཡུལ་དང་པྲད་པ་ན། །དབྱར་གྱི་དུས་ཀྱི་འཇའ་ཚོན་ཇི་བཞིན་དུ། །མཛེས་པར་སྣང་ཡང་བདེན་པར་མི་ལྟ་ཞིང༌། །ཞེན་ཆགས་སྤོང་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་རྨི་ལམ་བུ་ཤི་ལྟར། །འཁྲུལ་སྣང་བདེན་པར་བཟུང་བས་ཨ་ཐང་ཆད། །དེའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་རྐྱེན་དང་འཕྲད་པའི་ཚེ། ། འཁྲུལ་པར་ལྟ་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །བྱང་ཆུབ་འདོད་པས་ལུས་ཀྱང་བཏང་དགོས་ན། །ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་སྨོས་ཅི་དགོས། །དེ་ཕྱིར་ལན་དང་རྣམ་སྨིན་མི་རེ་བའི། །སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །ཚུལ་ཁྲིམས་མེད་པར་རང་དོན་མི་འགྲུབ་ན། །གཞན་དོན་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་གད་མོའི་གནས། །དེ་ཕྱིར་སྲིད་པའི་འདུན་པ་མེད་པ་ཡི། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །དགེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་འདོད་པའི་རྒྱལ་སྲས་ལ། །གནོད་བྱེད་ཐམས་ཅད་རིན་ཆེན་གཏེར་དང་མཚུངས། །དེ་ཕྱིར་ཀུན་ལ་ཞེ་འགྲས་མེད་པ་ཡི། །བཟོད་པ་སྒོམ་པ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །རང་དོན་འབའ་ཞིག་སྒྲུབ་པའི་ཉན་རང་ཡང༌། །མགོ་ལ་མེ་ཤོར་བཟློག་ལྟར་བརྩོན་མཐོང་ན། །འགྲོ་ཀུན་དོན་དུ་ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་ཀྱི། །བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །ཞི་གནས་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ལྷག་མཐོང་གིས། །ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་འཇོམས་པར་ཤེས་བྱས་ནས། །གཟུགས་མེད་བཞི་ལས་ཡང་དག་འདའ་བ་ཡི། །བསམ་གཏན་སྒོམ་པ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །ཤེས་རབ་མེད་པར་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལྔ་ཡིས། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་མི་ནུས་པས། ཐབས་དང་ལྡན་ཞིང་འཁོར་གསུམ་མི་རྟོག་པའི། །ཤེས་རབ་སྒོམ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །རང་གི་འཁྲུལ་པ་རང་གིས་མ་བརྟགས་ན། །ཆོས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཆོས་མིན་བྱེད་སྲིད་པས། །དེ་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་རང་གི་འཁྲུལ་པ་ལ། ། བརྟགས་ནས་སྤོང་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །ཉོན་མོངས་དབང་གིས་རྒྱལ་སྲས་གཞན་དག་གིས། །ཉེས་པ་གླེང་ན་བདག་ཉིད་ཉམས་འགྱུར་བས། །ཐེག་པ་ཆེ་ལ་ཞུགས་པའི་གང་ཟག་གིས། །ཉེས་པ་མི་སྨྲ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །རྙེད་བཀུར་དབང་གིས་ཕན་ཚུན་རྩོད་འགྱུར་ཞིང༌། །ཐོས་བསམ་སྒོམ་པའི་བྱ་བ་ཉམས་འགྱུར་བས། ། མཛའ་བཤེས་ཁྱིམ་དང་སྦྱིན་བདག་ཁྱིམ་རྣམས་ལ། །ཆགས་པ་སྤོང་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །རྩུབ་མོའི་ཚིག་གིས་གཞན་སེམས་འཁྲུག་འགྱུར་ཞིང༌། །རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་སྤྱོད་ཚུལ་ཉམས་འགྱུར་བས། །དེ་ཕྱིར་གཞན་གྱི་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི། །ཚིག་རྩུབ་སྤོང་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །ཉོན་མོངས་གོམས་ན་གཉེན་པོས་ཟློག་དཀརར་བས། ། དྲན་ཤེས་སྐྱེས་བུས་གཉེན་པོའི་མཚོན་བཟུང་ནས། །ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་དང་པོ་སྐྱེས་མ་ཐག །འབུར་འཇོམས་བྱེད་པར་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །མདོར་ན་གང་དུ་སྤྱོད་ལམ་ཅི་བྱེད་ཀྱང༌། །རང་གི་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཅི་འདྲ་ཞེས། །རྒྱུན་དུ་དྲན་དང་ཤེས་བཞིན་ལྡན་པ་ཡིས། །གཞན་དོན་སྒྲུབ་པ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །དེ་ལྟར་བརྩོན་པས་བསྒྲུབ་པའི་དགེ་བ་རྣམས། །མཐའ་ཡས་འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བྱའི་ཕྱིར། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས། །བྱང་ཆུབ་བསྔོ་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །མདོ་རྒྱུད་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ལས་གསུངས་པའི་དོན། །དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་གསུང་གི་རྗེས་འབྲངས་ནས། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་ལག་ལེན་སུམ་ཅུ་བདུན། །རྒྱལ་སྲས་ལམ་ལ་སློབ་འདོད་དོན་དུ་བཀོད། །བློ་གྲོས་དམན་ཞིང་སྦྱངས་པ་ཆུང་བའི་ཕྱིར། །མཁས་ལ་དགྱེས་པའི་སྡེབ་སྦྱོར་མ་མཆིས་ཏེ། །མདོ་དང་དམ་པའི་གསུང་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར། །རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་འཁྲུལ་མེད་ལགས་པར་སེམས། །འོན་ཀྱང་རྒྱལ་སྲས་སྤྱོད་པ་རླབས་ཆེན་རྣམས། །བློ་དམན་བདག་འདྲས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར། ། འགལ་དང་མ་འབྲེལ་ལ་སོགས་ཉེས་པའི་ཚོགས། །དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཟོད་པ་མཛད་དུ་གསོལ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བས་འགྲོ་བ་ཀུན། །དོན་དམ་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་གིས། །སྲིད་དང་ཞི་བའི་མཐའ་ལ་མི་གནས་པའི། །སྤྱན་རས་གཟིགས་མགོན་དེ་དང་མཚུངས་པར་ཤོག །ཅེས་པའང་གཞན་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་ལུང་དང་རིགས་པ་སྨྲ་བའི་བཙུན་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་དངུལ་ཆུའི་རིན་ཆེན་ཕུག་ཏུ་སྦྱར་བའོ། །རླབས་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་ཚུལ་སྙིང་པོ་འདི། །མཛད་མེད་པར་དུ་བསྐུན་པའི་རྣམ་དཀར་གྱིས། །མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །བླ་མེད་བྱང་ཆེན་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག །དགེའོ།། །།The Thirty-Seven Practices of All the Bodhisattvas

by Gyalse Tokme Zangpo
Namo Lokeshvaraye!
You see that all things are beyond coming and going,
Yet still you strive solely for the sake of living beings—
To you, my precious guru inseparable from Lord Avalokita,
I offer perpetual homage, respectfully, with body, speech and mind.
The perfect buddhas, who are the source of all benefit and joy,
Come into being through accomplishing the sacred Dharma.
And since this in turn depends on knowing how to practise,
I shall now describe the practices of all the buddhas’ heirs.

1. The practice of all the bodhisattvas is to study, reflect and meditate,
   Tirelessly, both day and night, without ever straying into idleness,
   In order to free oneself and others from this ocean of samsara,
   Having gained this supreme vessel—a free, well-favoured human life, so difficult to find.
2. The practice of all the bodhisattvas is to leave behind one’s homeland,
   Where our attachment to family and friends overwhelms us like a torrent,
   While our aversion towards enemies rages inside us like a blazing fire,
   And delusion’s darkness obscures what must be adopted and abandoned.
3. The practice of all the bodhisattvas is to take to solitary places,
   Avoiding the unwholesome, so that destructive emotions gradually fade away,
   And, in the absence of distraction, virtuous practice naturally gains strength;
   Whilst, with awareness clearly focused, we gain conviction in the teachings.
4. The practice of all the bodhisattvas is to renounce this life’s concerns,
   For friends and relatives, long acquainted, must all go their separate ways;
   Wealth and prized possessions, painstakingly acquired, must all be left behind;
   And consciousness, the guest who lodges in the body, must in time depart.
5. The practice of all the bodhisattvas is to avoid destructive friends,
   In whose company the three poisons of the mind grow stronger,
   And we engage less and less in study, reflection and meditation,
   So that love and compassion fade away until they are no more.
6. The practice of all the bodhisattvas is to cherish spiritual friends,
   By regarding them as even more precious than one’s own body,
   Since they are the ones who will help to rid us of all our faults,
   And make our virtues grow ever greater just like the waxing moon.
7. The practice of all the bodhisattvas is to take refuge in the Three Jewels,
   Since they will never fail to provide protection for all who call upon them,
   For whom are the ordinary gods of this world ever capable of helping,
   As long as they themselves are trapped within samsara’s vicious cycle?
8. The practice of all the bodhisattvas is never to commit a harmful act,
   Even though not to do so might put one’s very life at risk,
   For the Sage himself has taught how negative actions will ripen
   Into the manifold miseries of the lower realms, so difficult to endure.
9. The practice of all the bodhisattvas is to strive towards the goal,
   Which is the supreme state of changeless, everlasting liberation,
   Since all the happiness of the three realms lasts but a moment,
   And then is quickly gone, just like dewdrops on blades of grass.
10. The practice of all the bodhisattvas is to arouse bodhichitta,
    So as to bring freedom to all sentient beings, infinite in number.
    For how can true happiness ever be found while our mothers,
    Who have cared for us throughout the ages, endure such pain?
11. The practice of all the bodhisattvas is to make a genuine exchange
    Of one’s own happiness and wellbeing for all the sufferings of others.
    Since all misery comes from seeking happiness for oneself alone,
    Whilst perfect buddhahood is born from the wish for others’ good.
12. Even if others, in the grips of great desire, should steal,
    Or encourage others to take away, all the wealth that I possess,
    To dedicate to them entirely my body, possessions and all my merits
    From the past, present and future— this is the practice of all the bodhisattvas.
13. Even if others should seek to cut off my head,
    Though I’ve done them not the slightest wrong,
    To take upon myself, out of compassion,
    All the harms they have amassed—this is the practice of all the bodhisattvas.
14. Even if others should declare before the world
    All manner of unpleasant things about me,
    To speak only of their qualities in return,
    With a mind that’s filled with love—this is the practice of all the bodhisattvas.
15. Even if others should expose my hidden faults or deride me
    When speaking amidst great gatherings of many people,
    To conceive of them as spiritual friends and to bow
    Before them in respect—this is the practice of all the bodhisattvas.
16. Even if others whom I have cared for like children of my own,
    Should turn upon me and treat me as an enemy,
    To regard them only with special fondness and affection,
    As a mother would her ailing child—this is the practice of all the bodhisattvas.
17. Even if others, equal or inferior to me in status,
    Should, out of arrogance, disparage me,
    To honour them, as I would my teacher,
    By bowing down my head before them—this is the practice of all the bodhisattvas.
18. Even though I may be destitute and despised by all,
    Beset with terrible illness and plagued by evil spirits,
    Still to take upon myself all beings’ ills and harmful actions,
    Without ever losing heart—this is the practice of all the bodhisattvas.
19. Even though I may be famous and revered by all,
    And as rich as Vaishravana, the god of wealth himself,
    To see the futility of all the glory and riches of this world,
    And to remain without conceit—this is the practice of all the bodhisattvas.
20. The practice of all the bodhisattvas is to subdue the mind,
    With the forces of loving kindness and compassion.
    For unless the real adversary—my own anger—is defeated,
    Outer enemies, though I may conquer them, will continue to appear.
21. The practice of all the bodhisattvas is to turn away immediately
    From those things which bring desire and attachment.
    For the pleasures of the senses are just like salty water:
    The more we taste of them, the more our thirst increases.
22. The practice of all the bodhisattvas is never to entertain concepts,
    Which revolve around dualistic notions of perceiver and perceived,
    In the knowledge that all these appearances are but the mind itself,
    Whilst mind’s own nature is forever beyond the limitations of ideas.
23. The practice of all the bodhisattvas is to let go of grasping
    When encountering things one finds pleasant or attractive,
    Considering them to be like rainbows in the summer skies—
    Beautiful in appearance, yet in truth devoid of any substance.
24. The practice of all the bodhisattvas is to recognize delusion
    Whenever one is confronted by adversity or misfortune.
    For these sufferings are just like the death of a child in a dream,
    And it’s so exhausting to cling to delusory perceptions as real.
25. The practice of all the bodhisattvas is to give out of generosity,
    With no hopes of karmic recompense or expectation of reward.
    For if those who seek awakening must give even their own bodies,
    What need is there to mention mere outer objects and possessions?
26. The practice of all the bodhisattvas is to observe ethical restraint,
    Without the slightest intention of continuing in samsaric existence.
    For lacking discipline one will never secure even one’s own wellbeing,
    And so any thought of bringing benefit to others would be absurd.
27. The practice of all the bodhisattvas is to cultivate patience,
    Free from any trace of animosity towards anyone at all,
    Since any potential source of harm is like a priceless treasure
    To the bodhisattva who is eager to enjoy a wealth of virtue.
28. The practice of all the bodhisattvas is to strive with enthusiastic diligence—
    The source of all good qualities—when working for the sake of all who live;
    Seeing that even shravakas and pratyekabuddhas, who labour for themselves alone,
    Exert themselves as if urgently trying to extinguish fires upon their heads.
29. The practice of all the bodhisattvas is to cultivate concentration,
    Which utterly transcends the four formless absorptions,
    In the knowledge that mental afflictions are overcome entirely
    Through penetrating insight suffused with stable calm.
30. The practice of all the bodhisattvas is to cultivate wisdom,
    Beyond the three conceptual spheres, alongside skilful means,
    Since it is not possible to attain the perfect level of awakening
    Through the other five paramitas alone, in wisdom’s absence.
31. The practice of all the bodhisattvas is to scrutinize oneself
    Continually and to rid oneself of faults whenever they appear.
    For unless one checks carefully to find one’s own confusion,
    One might appear to be practising Dharma, but act against it.
32. The practice of all the bodhisattvas is never to speak ill
    Of others who have embarked upon the greater vehicle,
    For if, under the influence of destructive emotions,
    I speak of other bodhisattvas’ failings, it is I who am at fault.
33. The practice of all the bodhisattvas is to let go of attachment
    To the households of benefactors and of family and friends,
    Since one’s study, reflection and meditation will all diminish
    When one quarrels and competes for honours and rewards.
34. The practice of all the bodhisattvas is to avoid harsh words,
    Which others might find unpleasant or distasteful,
    Since abusive language upsets the minds of others,
    And thereby undermines a bodhisattva’s conduct.
35. The practice of all the bodhisattvas is to slay attachment
    And the rest of mind’s afflictions, at once, the very moment they arise,
    Taking as weapons the remedies held with mindfulness and vigilance.
    For once the kleshas have become familiar, they’ll be harder to avert.
36. In short, no matter what one might be doing,
    By examining always the status of one’s mind,
    With continuous mindfulness and alertness,
    To bring about the good of others—this is the practice of all the bodhisattvas.
37. The practice of all the bodhisattvas is to dedicate towards enlightenment
    All the virtue to be gained through making effort in these ways,
    With wisdom that is purified entirely of the three conceptual spheres,
    So as to dispel the sufferings of the infinity of beings.

Here I have set down for those who wish to follow the bodhisattva path,
Thirty-seven practices to be adopted by all the buddhas’ heirs,
Based on what is taught in the sutras, tantras and treatises,
And following the instructions of the great masters of the past.
Since my intellect is only feeble and I have studied but a little,
This is not a composition likely to delight the connoisseurs,
Yet since I’ve relied upon the sutras and what the saints have taught
I feel these are indeed the genuine trainings of the buddhas’ heirs.
Still, the tremendous waves of activity of the bodhisattvas
Are difficult for simple-minded folk like me to comprehend,
And I must therefore beg the indulgence of all the perfect saints
For any contradictions, irrelevancies or other flaws this may contain.
Through whatever merit has here been gained, may all beings
Generate sublime bodhichitta, both relative and absolute,
And through this, come to equal Lord Avalokiteshvara,
Transcending the extremes of existence and quiescence.
This was composed in a cave near Ngulchu Rinchen by the monk Tokme, a teacher of scripture and reasoning, for his own and others’ benefit.